Kuchenna Apteka #28 - Ryż

Ryż to jedna z najpopularniejszych roślin świata. Występuje około 800 odmian ryżu, które różnią się między sobą kształtem ziarna, smakiem, stopniem oczyszczenia, wartością odżywczą i zawartością skrobi - amylopektyny. Najbardziej ceniony jest w Azji, gdzie jest on podstawą większości dań. Robi się również z niego mąkę, makaron, płatki, olej, mleko, piwo, sake oraz papier ryżowy.

Ryż to źródło witamin, minerałów, błonnika, białka oraz przeciwutleniaczy. Przy czym, najbardziej popularny w Polsce ryż biały jest najuboższy w składniki odżywcze, a najwięcej właściwości prozdrowotnych możemy znaleźć w ryżu dzikim oraz czarnym i czerwonym. Jednak niezależnie od odmiany ryż jest produktem bezglutenowym, który dostarcza energii na długi czas i uwalnia od głodu.

Warto także wiedzieć, że gotowanie ryżu w popularnych woreczkach jest szkodliwe dla naszego zdrowia i może powodować poważne choroby. 

Dowiedz się więcej!

Ryż to źródło:

• białka
• błonnika
• węglowodanów
• magnezu
• wapnia
• potasu
• żelaza 
• fosforu
• cynku
• selenu
• manganu
• miedzi
• witamin z grupy B: B1, B2, B3, B5, B6
• kwasu foliowego (B9)
• witaminy E
• przeciwutleniaczy (antocyjanów - dotyczy ryżu dzikiego i odmian kolorowych)

Właściwości zdrowotne ryżu:

• obniża poziom cholesterolu 
• pozytywnie wpływa na ciśnienie krwi
• ma dobroczynny wpływ na serce
• korzystnie wpływa na trawienie i układ pokarmowy
• ma działanie przeciwbiegunkowe
• nie zwiększa wydzielanie kwasu żołądkowego - polecany przy zgadze i wrzodach żołądka
• reguluje poziom cukru we krwi
• nie wywołuje gwałtownego wydzielania insuliny - polecany dla osób chorych na cukrzycę
• pomocny w leczeniu łuszczycy
• polecany przy odchudzaniu - wolno trawiony dostarcza energii na długi czas i uwalnia od głodu
• polecany osobom z niedożywieniem lub niedoborem masy ciała
• wzmacnia układ nerwowy
• oczyszcza z toksyn (ryż brązowy oraz dziki)

Uwaga!

• zbyt duże ilości ryżu mogą powodować zaparcia (dotyczy ryżu białego)
• ryż jest produktem bezglutenowym, niezależnie od jego odmiany i polecany jest dla osób mających nietolerancję glutenu
• ryż nie zawiera żadnych alergenów
• unikajmy gotowania ryżu w woreczkach - pod wpływem wysokiej temperatury uwalnia się bisfenol A, który zaburza pracę układu hormonalnego i może przyczyniać się do powstawania zmian nowotworowych. Bisfenol A naśladuje jeden z najważniejszych hormonów w organizmie: estradiol - zaburza prawidłowy rozwój i dojrzewanie płciowe oraz obniża płodność. Zaburza także wydzielanie hormonów tarczycy.
• z badań wynika, że ryż może zawierać pewne ilości arsenu (wchłania go z gleby lub wody), który jest szkodliwy dla naszego zdrowia. Dotyczy się to też wszystkich produktów ryżowych. Dlatego nie należy przesadzać ze spożywaniem ryżu i produktów z niego powstałych jak, np. napój ryżowy, wafle ryżowe lub kupować ryż z rolnictwa ekologicznego

Ciekawostki:

• ryż jest produktem lekkostrawnym - to zboże najłatwiej przyswajalne przez organizm - polecany dzieciom, osobom starszym i osobom mającym problemy z układem pokarmowym
• indeks glikemiczny ryżu zależy od sposobu przygotowania ryżu i jego gatunku - rozgotowany ma mniej składników i wysoki indeks glikemiczny
• ryż biały jest najuboższy w składniki odżywcze i ma najmniej błonnika - zdecydowanie lepszym wyborem będzie ryż brązowy, dziki lub paraboliczny
• najbardziej wartościowy to ryż dziki, ma on również najniższy indeks glikemiczny
• polecany jest sportowcom, ze względu na bogate źródło węglowodanów
• 100 g ryżu to około 340-370 kcal (zależy od rodzaju)

Odmiany ryżu:

• ryż biały (polerowany) - najpopularniejsza odmiana, niestety najmniej wartościowa. Pozbawiony łupiny, otrąb i zarodka traci swoje wartości odżywcze w wyniku procesu oczyszczania. Jednak jest on delikatny oraz łagodny w smaku i idealnie nadaje się dla osób z problemami układu pokarmowego. Szybko się gotuje.
• ryż brązowy (naturalny) - jest to ryż nieoczyszczony, gdyż pozbawia się go jedynie niejadalnej łuski. Jest najmniej przetworzony, więc najbardziej wartościowy pod względem odżywczym. Ma niski indeks glikemiczny. Gotuje się dłużej od białego.
• ryż paraboiled - poddany działaniu pary pod wysokim ciśnieniem, dzięki temu wartości odżywcze wchłonęły się w głąb ziarna. Ryż parboiled jest czymś pomiędzy ryżem białym i brązowym. Gotuje się dość szybko.
• ryż basmati - to długoziarnisty biały ryż łuskany, który charakteryzuje się niezwykłym aromatem. Po ugotowaniu jego ziarna są sypkie i nie kleją się.
• ryż jaśminowy - długoziarnisty ryż, który pochodzi z Tajlandii i ma delikatny kwiatowy aromat
• ryż czarny - ma wyjątkowe właściwości - zawiera 18 aminokwasów, błonnik i przeciwutleniacze oraz wit. E. Charakteryzuje się lekko orzechowym smakiem. Gotuje się dość długo.
• ryż czerwony - to średnioziarnisty ryż o lekko orzechowym aromacie i słodkawym smsku. Barwę łupiny zawdzięcza obecności antocyjanów (przeciwutleniaczom). Gotuje się dość długo.
• ryż dziki - to nasiona trawy wodnej. To bogate źródło witamin, minerałów oraz przeciwutleniaczy, a także największa ilością białka pośród wszystkich odmian. Charakteryzuje się intensywnym smakiem i aromatem. Gotuje się dość długo.
• ryż arborio- włoska odmiana ryżu krótkoziarnistego o słodkawym smaku

Przepisy z ryżem ⇨ klik

1) KURCZAK SŁODKO-KWAŚNY

2) SMAŻONY CZARNY RYŻ JAŚMINOWY Z DODATKAMI

3) MUFFINKI RYŻOWE Z PIECZARKAMI

4) RYŻ NA MLEKU Z PRAŻONYMI JABŁKAMI I CYNAMONEM

5) DOMOWE SUSHI W TORTILLI